Selasa, 23 April 2019

Jenis pupuh sareng contona




Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh


Sampurasuun wargi bandung sadayana, kumaha daramang? Mugia arurang sadaya senantiasa di pasihan kesehatan, sareng anu nuju teu raraos mugia dipasihan pahala sabab tos ngahadepan ku sifat sabar.

Di kesempatan yang satu ini, aku bakal ngasih tau beberapa jenis pupuh sunda, ada yang tahu jenis nya ada berapa? Mari scroll kebawah;) Versi Indonesia.

 Jenis pupuh Sunda
Pupuh Sunda sendiri dibagi ke dalam dua bagian besar, yaitu sekar ageung dan sekar alit. dina gabungan pupuh sekar ageung dan sekar alit aya 17 jenisna, naon wae eta hayu urang sami’ diajar, perhatoskeun dengan seksama supados tau dan bisa ikut melestarikan budaya sunda arurang dakss!!

Sekar Ageung
Pupuh Sekar Ageung merupakan pupuh sunda yang dapat ditembangkan (dinyanyikan) dengan menggunakan lebih dari satu jenis lagu (pembagian lagunya bermacam-macam).
Yang termasuk ke dalam Sekar Ageung yaitu Pupuh Kinanti, Pupuh Sinom, Pupuh Dangdanggula, dan Pupuh Asmarandana.

Sekar Alit

Pupuh Sekar Alit merupakan pupuh sunda yang hanya dapat ditembangkan (dinyanyikan) dengan satu jenis lagu saja (pembagian lagunya sejenis).
Pupuh yang termasuk ke dalam sekar alit yaitu Pupuh Balakbak, Pupuh Durma, Pupuh Gambuh, Pupuh Gurisa, Pupuh Juru Demung, Pupuh Ladrang, Pupuh Lambang, Pupuh Magatru, Pupuh Maskumambang, Pupuh Mijil, Pupuh Pangkur, Pupuh Pucung, dan Pupuh Wirangrong.
 Mangga di lihat contoh contoh dari pupuh diatas:
 
1 Pupuh Kinanti 

Watak Pupuh Kinanti: Menggambarkan perasaan sayang (kanyaah), menunggu (nungguan), dan khawatir (deudeupeun).
Jumlah padalisan: 6 baris (padalisan) dalam satu pada (bait).
Pola guru wilangan beserta guru lagu: 8-u, 8-i, 8-a, 8-i, 8-a, 8-i
Uniknya, di dalam pupuh Kinanti ini, setiap padalisan (baris) dalam pupuh Kinanti hanya terdiri dari 8 guru lagu atau suku kata saja.

Pupuh Kinanti Budak leutik bisa ngapung
Budak leutik bisa ngapung
Babaku ngapungna peuting
Nguriling kakalayangan
Neangan nu amis amis
Sarupaning bungbuahan
Naon bae nu kapanggih

2 Pupuh Sinom 


Watak Pupuh Sinom: Menggambarkan perasaan senang atau kegembiraan (gumbira), kasih sayang (kadeudeuh), dan semangat (sumanget). 
Jumlah padalisan: 9 padalisan dalam setiap pada (bait)
Pola guru wilangan dan guru lagu: 8-a, 8-i, 8-a, 8-i, 7-i, 8-u, 7-a, 8-i, 12-a.

Pupuh Sinom Tatar Sunda
Tatar Sunda estu endah
lemah cai awit jadi
sarakan asal gumelar
amanat Ilahi Robbi
titipan nini aki
wajib dijaga dijungjung
basa katut budayana
padumukna luhung budi
insya Allah tatar Sunda karta harja


3 Pupuh Asmarandana 

Watek Pupuh Asmarandana: Perasaan sayang (nyaah), perasaan cinta (deudeuh asih), dan asmara (kabirahian) yang ditunjukkan kepada kekasih, pasangan, keluarga, atau sahabat.
Jumlah padalisan: 7 padalisan (baris) dalam setiap pada (bait).
Guru wilangan dan guru lagu: 8-i, 8-a, 8-é/o, 8-a, 7-a, 8-u, 8-a. Guru lagu pupuh Asmarandana pada baris (padalisan) ke-3 bisa berupa huruf vokal “é” atau huruf vokal “o”.

Pupuh Asmarandana Eling-eling Murangkalih
Eling-eling murangkalih
Kudu apik jeung berséka
Ulah odoh ka panganggo
Mun kotor geuwat seuseuhan
Soéh geuwat kaputan
Ka nu buruk masing butuh
Ka nu anyar masing lebar.

4 Pupuh Dangdanggula

Watek Pupuh Dangdanggula: Pupuh Sunda Dangdanggula memiliki watek keindahan (kawaasan), kesenangan (kagumbiraan), ketentraman (katengtraman), atau kebesaran (kaagungan).
Jumlah padalisan: 10 padalisan (baris) dalam satu pada (bait).
Pola guru wilangan dan guru lagu: 10-i, 10-a, 8-é/o, 7-u, 9-i, 7-a, 6-u, 8-a, 12-i, 7-a.
Pupuh Dangdanggula memiliki pola yang lebih panjang daripada pupuh Sinom karena terdiri dari 10 padalisan (baris).

Pupuh Dangdanggula Sing Aringet
Sing aringet ulah salah harti
Ngomongkeun batur téh penting pisan
Ngomong-ngomong tong polontong
Kabéh ngomongkeun batur
Keur muru hirup nu walagri
Diajar ngalalampah
Napak hirup batur
Maca kana pangalaman
Léngkah nu hade keur picontoeun diri
Nu goréng mah singkahan
5 Pupuh Balakbak
Watek Pupuh Balakbak: Guyonan, komedi (banyol), atau candaan (heureuy) tentang kehidupan sehari-hari.
Jumlah padalisan: Pupuh ini hanya terdiri dari 3 padalisan (baris) saja dalam satu pada (bait).
Pola guru wilangan dan guru lagu: 15-é, 15-é, 15-é atau bisa ditulis 12+3e, 12+3e, 12+3e.

Pupuh Balakbak Aya Warung Sisi Jalan
Aya warung sisi jalan ramé pisan, citaméng (15-e)
Awéwéna luas luis geulis pisan, ngagoréng (15-e)
Lalakina-lalakina los ka pipir nyoo monyét, nyanggéréng (15-e).


6 Pupuh Durma 

Watak Pupuh Durma: Bersemangat (sumanget), marah (ambek), atau berbesar hati (gede hate).
Pola guru wilangan dan guru lagu: 12-a, 7-i, 6-a, 7-a, 8-i, 5-a, 7-i.
Pupuh durma memiliki 7 padalisan.

Pupuh Durma Lemah Cai
Nagri urang katelah Indonesia
Diriksa tur dijaring
Sumirat komarana
Berkahna Pancasila
Ageman eusining nagri
Yu sauyunan
Ngawangun lemah cai.

7 Pupuh Gambuh 

Watak Pupuh Gambuh: Perasaan seseorang yang sedang bersedih hati (kasedih), sakit hati (kanyeri), atau keadaan sulit (kasusah).
Guru wilangan dan guru lagu: Pola 7-u, 10-u, 12-i, 8-u, 8-o.
Pupuh Gambuh terdiri dari 5 padalisan.

Pupuh Gambuh Kaduhung
Kaduhung sagede gunung,
kuring sakola teu jucung,
lalawora resep ulin,
hanjakal tara ti heula,
ayeuna kari peurihna.

8 Pupuh Gurisa 

Watek Pupuh Gurisa: Menggambarkan tentang seseorang yang sedang mengkhayal sesuatu yang kosong dan tidak bermakna (malaweung) atau melamun (ngalamun).
Pola guru wilangan dan guru lagu: 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a.
Pupuh gurisa ini memiliki 6 atau 8 padalisan dalam satu bait (pada).

Pupuh Gurisa Si Kabayan (6 Padalisan)
Si Kabayan lalamunan (8-a)
Pangrasa bisa nyetiran (8-a)
Motor atawana sédan (8-a)
Poho keur eundeuk-eundeukan (8-a)
Na dahan emplad-empladan (8-a)
Gujubar kana susukan (8-a).

9 Pupuh Juru Demung 

Watek Pupuh Juru Demung: Menjelaskan rasa kebingungan (kabingung) atau kesulitan dengan suatu hal yang harus dikerjakan (pilakueun).
Pola guru wilangan dan guru lagu: 8-a, 8-u, 8-u, 6-i, 4-i, 6-i, 8-a, 8-u.
Pupuh juru demung ini memiliki 8 padalisan.

Pupuh Juru Demung Adigung
Lolobana mungguh jalma
Embung hina hayang agung
(Embung hina hayang agung)
Hayang hirup mukti
(Hayang hirup)
(Hayang hirup mukti)
Tapina embung tarekah
Tinangtu mo bakal nanjung.

10 Pupuh Lambang 

Watek Pupuh lambang: Lelucon atau lawakan (banyol), namun lelucon atau lawakan tersebut bisa dijadikan bahan renungan.
Pola guru wilangan dan guru lagu: 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a.

Pupuh Lambang Nawu Kubang
Nawu kubang sisi tegal (8-a)
Nyiar bogo meunang kadal (8-a)
Nawu kubang sisi tegal (8-a)
Nyiar bogo meunang kadal (8-a)
Atuh teu payu dijual (8-a)
Rek didahar da teu halal (8-a)

11 Pupuh Wagatru 

Watek Pupuh Magatru: Menggambarkan perasaan sedih, kecewa, atau penyesalan (handeueul) terhadap diri sendiri, bisa juga berwatak (watek) menasihati.
Pola guru wilangan dan guru lagu: 12-u, 8-i, 8-u, 8-i, 8-o

Pupuh Magatru Kasar-Lemes
Dupi irung lemesna téh nya pangambung (12-u)
Pipi mah disebat damis (8-i)
Upami buuk mah rambut (8-u)
Ceuli sok disebat cepil (8-i)
Kasarna angkeut mah gado (8-o)

12 Pupuh Maskumambang 

Watek Pupuh Maskumambang: Rasa prihatin, kesedihan (kanalangsaan), atau sakit hati (nyeri hate).
Pola guru wilangan dan guru lagu: 12-i, 6-a, 8-i, 8-a.

Pupuh Maskumambang Hey Barudak
Hey barudak kudu mikir ti leuleutik
manéh kahutangan
ku kolot ti barang lahir
tepi ka ayeuna pisan

Maranéh téh kudu baé boga pikir
keur mulang tarima
ka kolot rék males asih
di mana geus cumarita.

13 Pupuh Mijil 

Watek Pupuh Mijil: Menggambarkan watak (watek) bersedih hati (kasedih), namun dengan perasaan penuh harapan.
Pola guru wilangan dan guru lagu: 10-i, 6-o, 10-é, 10-i, 6-i, 6-u.

Pupuh Mijil Nungtut Elmu
Najan cicing nya di tepiswiring (10-i)
Kadé ulah bodo (6-o)
Kudu tetep nungtut élmu baé (10-é)
Sabab jalma nu loba pangarti (10-i)
Hirup tangtu hurip (6-i)
Mulus tur rahayu (6-u)

14 Pupuh Pangkur 

Watek Pupuh Pangkur: Menggambarkan perasaan kesal atau marah yang terpendam di dalam hati dikarenakan adanya tugas atau beban yang sangat berat.
Pola guru wilangan dan guru lagu: 8-a, 11-i, 8-u, 7-a, 12-u, 8-a, 8-i.

Pupuh Pangkur Ka Sakola
Seja miang ka sakola
rek diajar nambahan elmu pangarti
pigeusaneun bekel hirup
sabab mungguhing manusa
kudu pinter beunghar ku elmu panemu
komo jaman pangwangunan
urang kudu singkil bakti.

15 Pupuh Pucung 

Watek Pupuh Pucung: Menggambarkan perasaan marah (ambek) atau kesal (keuheul) kepada diri sendiri karena tidak sejalan dengan batin.
Pola guru wilangan dan guru lagu: 12-u, 6-a, 8-é/o, 12-a.

Pupuh Pucung Hayu Batur
Hayu batur urang diajar sing suhud
Ulah lalawora
Bisi engké henteu naék
Batur seuri urang sumegruk nalangsa

Naon-naon piwarangna bapa guru
Pigawe sing gancang
Omat ulah rek talangke
Piwurukna regepkeun ku sarerea.

16 Pupuh Wirangrong 

Watek Pupuh Wirangrong: Menggambarkan rasa malu (kawiwirangan) terhadap diri sendiri.
Pola guru wilangan dan guru lagu: 8-i, 8-o, 8-u, 8-i, 8-a, 8-a.

Pupuh Wirangrong Sieun Doraka
Kuring moal deui-deui (8-i)
Gaduh panata nu awon (8-o)
Ngabantah nu jadi indung (8-u)
Sieun dibendo ku Gusti (8-i)
Kawas dalem boncél téa (8-a)
Doraka ti ibu rama (8-a).

17 Pupuh Ladrang 
Watek Pupuh Ladrang: Lelucon atau lawakan (banyol) dengan maksud untuk menyindir (nyindiran).
Pola guru wilangan dan guru lagu: 10-i, 4-a (2x), 8-i, 12-a.

Pupuh Ladrang Mokahaan
Aya hiji anak bangkong leutik
mokahaan
maksudna ngelehkeun sapi
nahan napas antukna bitu beuteungna.


Mungkin segitu aja daks, yang bisa aku kasih tau dan berbagi. Coba di pahami dulu supaya kita bangga menjadi wargi sunda yah lur,kalau misalkan ada yang tidak di artoskan maksudnya ada yang tidak di mengerti mau di taroskan mangga di taroskan ka ibu/bapa guru di sakola hehe. Haturnuhun sateuacanna satos sayogi linggih sareng nga- aos blog ieu. Salam wargi bandung, terutama wargi baleendah! Mugia di paparin kasehatannya saterasna nya lur!!

. . .



s